Kolon kanseri, geçmişte yetişkinler arasında yaygın bir hastalık olarak görülmesine rağmen, son yıllarda genç bireyleri tehdit eden bir sorun haline geldi. Dünya genelindeki sağlık istatistikleri, kolon kanserinin 20’li ve 30’lu yaşlarındaki bireyler arasında artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Bu durum, uzmanların dikkatini çekti ve gençlerin bu hastalığa karşı bilinçlenmesini sağladı. Peki, kolon kanseri gençlerde neden bu kadar yaygındır? Kimler risk altında? Bu soruların yanıtlarını birlikte keşfedelim.
Kolon kanseri, kalın bağırsağın iç yüzeyinde gelişen bir kanser türüdür. Genellikle polip adı verilen benign (iyi huylu) lezyonların zamanla kanserleşmesi sonucu ortaya çıkar. Son yıllarda yapılan araştırmalar, kolon kanserinin genç yaşlarda teşhis edilme oranını artırdı. Özellikle Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde, 20-39 yaş aralığındaki gençler arasında bu hastalığın görülme sıklığı kayda değer rakamlara ulaştı.
Bu artışın birçok sebebi olabilir. Genetik faktörler, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi ve çevresel etmenler bu hastalığın gelişiminde rol oynayan unsurlardır. Örneğin, fast food beslenme tarzı ve işlenmiş gıdaların fazlaca tüketilmesi, bağırsak sağlığını olumsuz etkileyerek kolon kanseri riskini artırabilir. Ayrıca, hareketsiz yaşam tarzı, obezite ve alkol tüketimi gibi faktörler de bu riski tetikleyen unsurlar arasında yer alıyor.
Kolon kanseri riskini artıran belli başlı faktörler bulunuyor. Genetik yaternimler, aile öyküsü, yaş, cinsiyet ve yaşam tarzı gibi unsurlar, geliştirme olasılığını etkileyen başlıca etkenlerdendir. Ailesinde kolon kanseri hikayesi olan bireylerin, hastalığı taşıma riski daha yüksektir. Özellikle Lynch sendromu gibi genetik sendromlar, genç bireylerde kolon kanseri gelişme olasılığını ciddi şekilde artırıyor.
Genç bireyler için diğer risk faktörleri arasında; düzensiz beslenme, yüksek lif oranlı gıdaların az tüketimi, düzenli fiziksel aktivite yapmama ve sıklıkla alkol ya da tütün kullanımı da vardır. Ayrıca, bazı hastalıklar, örneğin irritabl bağırsak sendromu (IBS) veya inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) gibi durumlar, kolon kanseri riskini artırabilir.
Kolon kanseri belirtileri, genellikle geç ortaya çıksa da, bazı semptomlar, hastalığın erken teşhisinde önemli rol oynar. Genç bireylerde kolon kanseri belirtileri arasında karın ağrısı, bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler (ishal veya kabızlık), dışkıda kan ve açıklanamayan kilo kaybı sayılabilir. Bu belirtilerden birinin ortaya çıkması durumunda, derhal doktora başvurulmalıdır. Erken tanı, başarı oranını artırır ve tedavi sürecini kolaylaştırır.
Sonuç olarak, kolon kanseri genç bireyler arasında giderek yaygınlaşan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Gençlerin sağlıklı yaşam tarzını benimsemesi, düzenli sağlık kontrollerine ve tarama testlerine önem vermesi hayat kurtarıcı olabilir. Aile geçmişini dikkate alarak ve yaşam tarzı alışkanlıklarını değiştirerek riskler azaltılabilir. Kolon kanseri hakkında farkındalık oluşturmak, gençlerin ve toplumun genel sağlığı için son derece önemlidir.